W październiku br. Związek Miast i Gmin Morskich rozpoczął realizację projektu, pn. Akcja informacyjno – edukacyjna „Odpady pod kontrolą”, który uzyskał dofinansowanie z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Rozwój gospodarczy Polski, który ma doprowadzić do zrównoważonego rozwoju Unii Europejskiej, to cel priorytetowy wspólnej polityki Polski i UE. Natomiast efekt cieplarniany na świecie, zmusza do pogłębiania wiedzy ekologicznej i naturalnie do minimalizowania jego negatywnego wpływu na środowisko. Stąd tak duży nacisk, w Programach Operacyjnych UE oraz wszelkich pracach legislacyjnych, na rozwój gospodarczy z równoczesnym uwzględnieniem ochrony środowiska. Niezwykle istotnym czynnikiem, który będzie poruszony podczas akcji, a który konstytuuje rzeczywistość gospodarki odpadami w Polsce, jest uchwalona w dniu 11 lipca 2011r. Ustawa o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw. Weszła ona w życie 1 stycznia 2013r. i diametralnie zmienia dotychczasowy system gospodarki odpadami. Ustala ona przede wszystkim, iż odpady wyprodukowane przez mieszkańców po wrzuceniu do pojemnika na śmieci stają się własnością gminy, a nie jak było do tej pory do prywatnego odbiorcy odpadów. Tematyka gospodarki odpadami jest kompleksowo regulowana także przepisami Unii Europejskiej. Wśród wielu dokumentów odnoszących się w sposób bezpośredni lub pośredni do zagadnienia, kluczową wydaje się być tzw. dyrektywa „składowiskowa” (1999/31/WE). Zgodnie z jej założeniami od 1 stycznia 2013r. obowiązywać miał całkowity zakaz składowania frakcji wysokokalorycznej (powyżej 6 MJ/kg suchej masy). W chwili obecnej przygotowywane jest odpowiednie rozporządzenie, które ma przesunąć ten termin na dzień 1 stycznia 2016r. Wspomniane powyżej przepisy determinują działania wspierające modernizację gospodarki odpadami w Polsce. Bo im lepsza komunikacja ze społeczeństwem, tym efektywniejsze wprowadzenie nowych metod postępowania z odpadami. Podstawowe informacje podczas akcji będą dotyczyć selektywnej zbiórki odpadów i recyklingu, a dokładniej dlaczego jest ona konieczna i jak się ona przekłada na poprawę stylu życia i stanu środowiska wokół mieszkańców. Kolejnym istotnym punktem poruszanym w trakcie trwania akcji będzie edukacja społeczeństwa o konieczności uzupełnienia systemu gospodarki odpadami o Zakład Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych (spalarnia). Ze względu na charakter takiej inwestycji (oraz niewiedzę i fobie towarzyszące temu tematowi) niezmiernie istotne jest zapewnienie społecznej akceptowalności projektu. Istnieje bowiem istotne ryzyko, iż budowa ZTPOK rodzić będzie konflikt ekologiczny typu NIMBY (Not In My Back Yard) – „nie na moim podwórku” – gdy panuje ogólna zgoda, co do konieczności powstania danej inwestycji, natrafia ona jednak na ostry protest osób mieszkających w sąsiedztwie. Należy pokazać społeczeństwu, iż powstanie takiego obiektu w okolicy nie wpływa negatywnie na środowisko, a wręcz przeciwnie. Dodatkowo niesie za sobą dużo korzyści ekonomicznych, gdyż zgodnie z tzw. dyrektywą ramową (2008/98/WE) każda spalarnia musi spełniać warunek odzyskiwania energii przy wysokim poziomie efektywności energetycznej. Dzięki takiemu odzyskiwaniu energii budowa spalarni umożliwia obniżenie cen za prąd oraz ciepło dla okolicznych mieszkańców. Celem projektu jest wymiana doświadczeń samorządów i przedsiębiorstw prowadzących gospodarkę odpadową oraz uświadomienie społeczeństwu, w ramach edukacji ekologicznej, jakie dobra płyną z poprawnego zagospodarowania odpadów, które produkuje każdy z nas. Projekt realizowany będzie w województwach: zachodniopomorskim, pomorskim i mazowieckim w miastach: Gdańsk, Koszalin, Szczecin w kontekście planowanych w tych miastach spalarni odpadów oraz w Warszawie, gdzie taka spalarnia funkcjonuje. Prowadzone działania mają na celu nauczenie, a także przekonanie społeczeństwa, przy współpracy i zaangażowaniu się samorządów objętych projektem, do odpowiedzialnego obchodzenia się z odpadami już na etapie wrzucenia ich do pojemnika na śmieci. Projekt ma też pokazać i nauczyć jak poszczególne etapy zagospodarowania odpadów wpływają na środowisko oraz zdrowie ludzkie, co prowadzi do uświadomienia społeczeństwa, że wdrażany system gospodarki odpadami jest jak najbardziej proekologiczny, czyli poprawia warunki środowiskowe wokół nas. Podsumowaniem akcji informacyjno – edukacyjnej będzie konferencja skierowana do samorządów miast Gdańska, Koszalina, Szczecina i Warszawy oraz przedsiębiorstw bezpośrednio odpowiedzialnych za efektywne wdrażanie nowego modelu gospodarki odpadami podsumowująca temat wdrażania nowego modelu gospodarowania odpadami oraz etapy realizacji planów budowy spalarni odpadów. Segregacja odpadów i gospodarka odpadami, także w kontekście ich spalania jest tematem nadal aktualnym i wymagającym polemiki na forum samorządów, które realizują nowy model gospodarowania odpadami, zwłaszcza po wprowadzeniu nowych regulacji i przepisów. Akcja informacyjno – edukacyjna „ Odpady pod kontrolą” realizowana będzie przede wszystkim poprzez: Organizację wizyty studyjnej do Malmo w Szwecji z udziałem przedstawicieli samorządów objętych projektem i instytucji oraz zakładów związanych z gospodarowaniem odpadów Organizację 3 happeningów w miastach: Szczecin, Koszalin i Gdańsk Zbudowanie makiety przedstawiającej proces segregacji i spalania odpadów Produkcję filmu edukacyjnego dot. segregacji i utylizacji odpadów, promującego spalarnie śmieci, który emitowany będzie w trakcie realizacji projektu podczas 3 happeningów, wizyty studyjnej oraz konferencji podsumowującej. Organizację w Warszawie konferencji podsumowującej projekt, skierowanej do samorządów i przedsiębiorstw bezpośrednio odpowiedzialnych za efektywne wdrażanie nowego modelu gospodarowania odpadami, połączonej ze zwiedzaniem jedynej w Polsce, działającej spalarni śmieci w Warszawie. Celem konferencji będzie przedstawienie problemów związanych z gospodarką odpadami w Polsce oraz wypracowanie najbardziej optymalnych rozwiązań tych problemów. Realizacja projektu będzie na bieżąco publikowana w kolejnych numerach Czasu Morza, projekt zakończy się w październiku 2013r. Zapraszamy do współpracy!
